Voeding tijdens de zwangerschap

We adviseren zwangere vrouwen om minstens één keer per week vis te eten, omdat de vetzuren die hierin zitten essentiële bouwstoffen bevatten voor de hersenen van het kindje. U vindt deze vetzuren vooral in vette vissoorten zoals sardines, zalm, haring, forel en makreel.

Aandachtspunten:

• Het voordeel van polyvitaminen of voedingssupplementen (zoals visolie) tijdens de zwangerschap is niet aangetoond.
• In sommige vissen (zoals tonijn, paling, zwaardvis, snoekbaars, makreel en haai) kunnen verontreinigingen zitten, zoals dioxines en zware metalen. Het kan geen kwaad deze vis eens een keertje te gebruiken, maar pas toch op met grote hoeveelheden. We raden aan deze vissoorten zeker niet meer dan twee maal per week te eten.
  
• Let ook op met vacuüm verpakte rauwe en gerookte vis. Deze bevatten iets vaker listeria (bacterie die aanleiding kan geven tot een voedselinfectie) en dat valt best te vermijden. Specifiek voor vacuüm verpakte vis raden we aan om deze ongeveer een week voor de datum van maximale houdbaarheid niet meer te gebruiken.
• We raden oesters en rauwe schaal- of schelpdieren ook af vanwege het risico op infectie van met name listeria. Gekookte mosselen, garnalen en scampi’s kunt u wel zonder risico eten.

U kan tijdens de zwangerschap perfect vegetarisch eten. Zolang u de essentiële voedingsstoffen die in vlees aanwezig zijn (ijzer, eiwitten en B-vitamines) maar op andere manieren voldoende opneemt.

Om een tekort aan voedingsstoffen tijdens de zwangerschap te vermijden, is het verstandig om te diëten tijdens je zwangerschap

Het is aan te raden elke dag wat plakken kaas te eten. Kaas bevat immers calcium en vitamine D.
Let wel op met volgende kazen:

• Rauwe, niet gepasteuriseerde kazen
• Kazen met op de verpakking ‘met rauwe melk’ of ‘au lait cru’

Deze kunnen namelijk listeria bevatten en een ernstige infectie tijdens de zwangerschap veroorzaken. Het gaat vooral over de lopende Franse kazen zoals brie, mozzarella of schimmelkazen die van rauwe melk gemaakt zijn. De klassieke Nederlandse kazen veroorzaken geen risico op dergelijke infectie.

Foliumzuur

Voldoende foliumzuur (vitamine B11) tijdens de zwangerschap doet het risico op een aantal aangeboren afwijkingen verminderen. Een tekort aan foliumzuur in de eerste weken van de zwangerschap kan bijvoorbeeld de ontwikkeling van het ruggenmerg van de baby in de weg kan staan. Dat kan dan weer leiden tot een open ruggetje.

Foliumzuur wordt normaal uit groene groenten, volkorenproducten, zuivel- en vlees gehaald. Omdat de behoefte aan foliumzuur stijgt tijdens de zwangerschap, raden we aan om in de vroege zwangerschap extra tabletjes met ongeveer 400 mg foliumzuur te slikken. Ook tijdens de periode rond de bevruchting is het belangrijk om extra foliumzuur te gebruiken.

Wanneer u verder in de zwangerschap bent (voorbij de 10^e week zwangerschap), is het niet meer nodig nog extra foliumzuur te gebruiken.

Vitamine D

Vitamine D zorgt voor stevige botten, zowel bij uzelf als bij uw baby. Normaal haalt u voldoende vitamine D uit zonlicht, zuivelproducten en vette vis. Als u denkt dat u niet voldoende blootgesteld wordt aan zonlicht, kunt u eventueel een supplement vitamine D gebruiken. Ook wanneer uw voeding niet voldoende vitamine D bevat (weinig zuivel of geen vis), raden we dit supplemen aan.

Calcium

Ook calcium is nodig voor de ontwikkeling van tanden en botten. U haalt deze meestal uit melk, kaas, yoghurt en dergelijke. Standaard zit u goed met 2 à 3 sneetjes kaas per dag en 2 tot 3 glazen melk per dag of 1 of 2 potjes yoghurt per dag. Algemeen wordt wel aangeraden om de magere zuivelvarianten te gebruiken. Deze bevatten wat minder verzadigd vet en in verhouding wat meer eiwit. Ook wanneer u een verhoogd risico heeft op een zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie, raden we u aan om extra calcium te gebruiken.

IJzer

IJzer is belangrijk voor meerdere functies in uw lichaam, onder meer voor de aanmaak van rode bloedcellen. Een ijzertekort is ook een frequente reden van bloedarmoede. IJzer zit in vlees en volkorenbrood, maar ook in groenten en fruit. Meer bepaald zou vitamine C in groenten en fruit ervoor zorgen dat u ijzer beter opneemt.

Vitaminesupplementen tijdens de zwangerschap

Buiten supplementen foliumzuur en vitamine D, die u ook met uw voeding kunt aanpassen, is het niet zinvol om systematisch een vitaminesupplement te gebruiken.

Mocht u toch vitaminen willen slikken, dan moet u zeker een supplement gebruik dat speciaal voor zwangere vrouwen is ontwikkeld. Algemene en vaak vrij in de supermarkt verkrijgbare supplementen kunnen een te hoge dosis vitaminen A bevatten, wat schadelijk kan zijn voor een ongeboren kindje.

Gebruik van alcohol kan bij de baby het zogenaamde foetaal alcoholsyndroom veroorzaken. Dit is een combinatie van verschillende aangeboren afwijkingen.

• kleine hersenen (te merken aan de kleine schedel)
• abnormale gelaatskenmerken
• hart- en nierafwijkingen
• een groeiachterstand
• lagere intelligentie
• achterstand in geestelijke ontwikkeling

Andere risico’s zijn miskramen, vroeggeboorten en verstoorde ontwikkeling van het kind.

Volledige onthouding van alcohol tijdens de zwangerschap is aangewezen.